Hệ thống chăm sóc sức khỏe Vinmec , một hệ thống bệnh viện tư nhân lớn tại Việt Nam, đã thực hiện thay thế toàn bộ xương đùi (TFR) bằng cách sử dụng bộ phận cấy ghép in 3D dành riêng cho bệnh nhân trên bệnh nhân ung thư xương trẻ nhất thế giới được ghi nhận. Bộ phận cấy ghép được thiết kế và sản xuất trong nước, trở thành sản phẩm y sinh cấy ghép bằng in 3D đầu tiên được phát triển hoàn toàn tại Việt Nam.
Trần Minh Đức, một cậu bé đến từ Thành phố Hồ Chí Minh, được chẩn đoán mắc ung thư xương ác tính vào năm 2022 sau một lần ngã dẫn đến đau dai dẳng ở đùi trái. Chụp phim cho thấy u xương ác tính, một khối u đã lan khắp xương đùi của cậu. Mặc dù dạng ung thư này thường ảnh hưởng đến thanh thiếu niên, nhưng lại hiếm gặp ở trẻ nhỏ. Tại nhiều trung tâm y tế, phẫu thuật cắt cụt hoặc ghép xương truyền thống đã được đề xuất. Cả hai phương pháp đều có nguy cơ nhiễm trùng và đào thải lâu dài cao, đặc biệt là trong giai đoạn đầu phát triển thể chất.
Mẹ của Đức, Xuân Hoàng, đã từ chối những lựa chọn đó. Trong hai năm tiếp theo, bà đã tìm kiếm các phương án thay thế tại nhiều bệnh viện ở Việt Nam, hàng ngày đưa con trai đến trường trong khi cậu bé đang trải qua quá trình hóa trị. “Mỗi ngày, con trai tôi đều hỏi tôi: Liệu con có thể đi lại được không?” bà nói. “Nếu tôi bỏ cuộc, tôi không thể trả lời con được.”
Một ca cấy ghép đã thược hiện thành công trên đôi tay của GS.TS.BS Trần Trung Dũng, Giám đốc Hội đồng Chỉnh hình tại Vinmec. Nhóm phẫu thuật của ông đã đề xuất thay thế toàn bộ xương đùi bằng một cấy ghép tùy chỉnh được chế tạo thông qua in 3D. Giải pháp này sẽ được sản xuất trong nước bằng dữ liệu CT và MRI, thay vì dựa vào các thành phần có sẵn không phù hợp với giải phẫu nhi khoa.
Các bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình tại Vinmec thực hiện giai đoạn thứ hai của ca phẫu thuật thay toàn bộ xương đùi. (Nguồn Ảnh Vinmec.)
Các chuyên gia của Vinmec đã tiến hành đánh giá ca bệnh liên ngành bao gồm chỉnh hình, ung thư, chẩn đoán hình ảnh, bệnh lý và dược lý lâm sàng. Quy trình được chia thành hai giai đoạn. Vào tháng 1 năm 2024, các bác sĩ phẫu thuật đã cắt bỏ khối u và cấy ghép một miếng đệm xương tạm thời. Sau khi quá trình phục hồi của bệnh nhân ổn định, một ca phẫu thuật thứ hai đã được tiến hành vào tháng 5 năm 2025 để lắp ghép kim loại cuối cùng. Thiết kế mô-đun cho phép mở rộng khi trẻ lớn lên.
Các kỹ sư VinUniversity đã hợp tác với nhóm phẫu thuật để phát triển implant, được sản xuất tại Việt Nam. Theo ThS.TS Trần Đức Thành, người tham gia ca phẫu thuật, “Chúng tôi đã liên hệ với các nhà sản xuất nước ngoài nhưng không có thiết kế phù hợp. Việc tự sản xuất thiết bị cho phép chúng tôi chủ động trong điều trị”.
Sau ca phẫu thuật thứ hai, Đức bắt đầu vật lý trị liệu. GS.TS. Trần Trung Dũng cho biết không có dấu hiệu đào thải hay biến chứng nào. “Ca phẫu thuật kéo dài 4 giờ đã thành công. Đức hồi phục nhanh chóng mà không có biến chứng nào, giờ đây bé có thể đi lại được với sự hỗ trợ của vật lý trị liệu”, ông nói. “Cả tính mạng và chân tay của đứa trẻ đều được giữ nguyên vẹn”.
Vinmec trước đây đã tiến hành nhiều thủ thuật liên quan đến cấy ghép dành riêng cho bệnh nhân. Ngoài tái tạo xương đùi, đây là cơ sở đầu tiên ở Đông Nam Á tái tạo thành ngực bằng titan in 3D . Tập đoàn chăm sóc sức khỏe này cũng đã thực hiện ca thay thế xương chậu và xương đùi in 3D đồng thời đầu tiên trên thế giới và ca ghép gan đầu tiên tại Việt Nam từ người hiến tặng chết não cho trẻ sơ sinh 8 tháng tuổi. Các cấy ghép tùy chỉnh do tập đoàn y tế Việt Nam thiết kế sử dụng dữ liệu hình ảnh riêng lẻ thay vì các bộ phận được chuẩn hóa. Phương pháp tiếp cận này nhằm tối ưu hóa chức năng vận động, tăng cường độ chính xác và rút ngắn thời gian phục hồi.
Đội ngũ y tế đánh giá khả năng vận động của bệnh nhân Trần Minh Đức trong quá trình hồi phục sau phẫu thuật. (Nguồn Ảnh Vinmec)
GS.TS. Trần Trung Dũng cho biết, “Trần Minh Đức không chỉ là một bệnh nhân đặc biệt, trường hợp của cháu là câu chuyện về sự quyết tâm, tình mẫu tử và niềm tin rằng điều không thể có thể trở thành có thể nếu chúng ta không bao giờ bỏ cuộc”.
